Kilka lat temu sejm znowelizował kodeks spółek handlowych, wprowadzając nowy rodzaj spółki – Prostą Spółkę Akcyjną (w skrócie PSA). Zmiany w przepisach weszły w życie w 2020 roku i znacząco ułatwiły założenie spółki, zdobycie kapitału początkowego. Jak? W dzisiejszym wpisie o tym opowiemy, podsumowaliśmy też najważniejsze informacje o PSA i korzyści, o których warto wiedzieć. Zwłaszcza jeśli myślicie o jej otwarciu.
Prosta Spółka Akcyjna – najważniejsze informacje
W Polsce, najczęściej spotykane formy organizacyjne w biznesie to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna. Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością może założyć w zasadzie każdy, choćby przez internet. Formalności zostały uproszczone, co sprawiło, że nie trzeba mieć żadnego zaplecza prawnego, czy finansowego. Ze spółką akcyjną jest już inaczej. Głównym bodźcem do stworzenia nowych przepisów, które mają zwiększyć dostępność, jest rynek startupów w Polsce, który notuje już od jakiegoś czasu dynamiczny rozwój. Jednym z głównych założeń Prostej Spółki Akcyjnej jest wzmocnienie tego rozwoju, zwiększenie konkurencyjności oraz próba zatrzymania “eksportu” polskich pomysłów za granicę. Czym jest i jak miała pomóc w tym PSA?
Prosta Spółka Akcyjna (PSA) to niepubliczna spółka, która łączy odpowiedzialność akcjonariuszy z elastycznością. Aby ją założyć, nie trzeba przechodzić przez wiele formalności. Można założyć ją jednoosobowo lub z kilkoma osobami. Nie ma znaczenia, czy któraś z osób zakładających PSA prowadzi już jednoosobową działalność gospodarczą. Prostą spółkę akcyjną mogą utworzyć także osoby prawne, na przykład inne spółki. Jedynym ograniczeniem jest brak możliwości zawiązana PSA przez jedną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością Podstawowym dokumentem regulującym zasady działania prostej spółki akcyjnej jest umowa spółki określająca, miedzy innymi firmę i siedzibę spółki, przedmiot działalności, organy spółki, liczbę, serie i numery akcji, związane z nimi uprzywilejowanie czy czas trwania spółki, jeśli został oznaczony. Umowę można zawrzeć na dwa sposoby: na portalu S24, wypełniając wzorzec umowy lub tradycyjnie – u notariusza.
Prosta Spółka Akcyjna nie jest ograniczona do konkretnych sektorów gospodarki. Ma trwały i uniwersalny charakter (poza wyjątkami określonymi w przepisach wynikających z ustaw szczególnych). Tak jak już wspomnieliśmy, powstała głównie z myślą o startupach, firmach działających w obszarze nowych technologii (np. fintech) i przedsiębiorcach zajmujących się inwestycjami publicznymi (m.in. venture capital).
Najważniejszym atutem PSA jest swoboda i elastyczność w określaniu rodzajów akcji i zasad działania spółki, brak barier wejścia, maksymalnie wykorzystany kapitał ludzki, oraz uproszczenia i elektronizacja procedur w spółce. Próba unowocześnienia tej formy prowadzenia biznesu, spotkała się z resztą z pozytywnym odzewem ze strony przedsiębiorców. I nie ma się czemu dziwić. Dotychczasowe rozwiązania były zbyt sztywne i skomplikowane. Potwierdzają to badania Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, w których aż 73% ankietowanych przedsiębiorców wskazało na potrzebę nowej formuły prawnej dla innowacyjnych firm. Czy Polska Spółka Akcyjna jest dobrą odpowiedzią na tą potrzebę? Jakie ma zalety i co dokładnie wnosi w praktyce?
Prosta Spółka Akcyjna – główne korzyści
Warto wspomnieć, że idea stojąca za PSA nie jest nowa. Na świecie podobne rozwiązania już z powodzeniem funkcjonują. Przykładem może być obowiązująca od 1 stycznia 2017 r. regulacja słowacka (prosta spółka na akcje) czy SAS we Francji, który cieszy się dużą popularnością. A jak wygląda to u nas? Jakie korzyści przynosi to rozwiązanie?
- brak barier wejścia (1 zł kapitału na start),
- uproszczona i szybka rejestracja elektroniczna, już w 24 h,
- uproszczenia i elektronizacja procedur w spółce, w tym możliwość podejmowania uchwał za pomocą poczty elektronicznej albo wideokonferencji,
- duża swoboda i elastyczność w określaniu rodzajów akcji i zasad działania spółki;
- maksymalnie wykorzystany kapitał ludzki – w tym akcje za prace i usługi,
- łatwiejsze dysponowanie środkami spółki – brak „zamrożonego” kapitału zakładowego, ale zarazem obowiązek dbania o wypłacalność spółki i inne środki, które zapewniają ochronę jej wierzycielom,
- prostsze procedury i większa swoboda w podejmowaniu uchwał zdalnie,
- uproszczony elektroniczny rejestr akcjonariuszy, prowadzony np. przez firmę inwestycyjną albo notariusza. Co więcej dopuszczone zostało wykorzystanie blockchainu do prowadzenia tego rejestru,
- brak statusu spółki publicznej i związanych z tym restrykcyjnych obowiązków – akcje PSA nie będą notowane na giełdzie; jednocześnie będzie możliwość przekształcenia PSA w spółkę akcyjną w celu wejścia na giełdę,
- nieskomplikowana i elastyczna struktura organów – brak obligatoryjnej rady nadzorczej i możliwość powołania rady dyrektorów,
- uproszczona likwidacja PSA – skrócony został czas potrzebny na przeprowadzenie likwidacji, a dodatkowo możliwe będzie rozwiązanie spółki bez likwidacji (przez przejęcie jej majątku i zobowiązań przez akcjonariusza),
- łatwiejsze dysponowanie środkami spółki – brak „zamrożonego” kapitału zakładowego.
Tak jak nadmieniliśmy, kapitał akcyjny PSA, który musi zostać wniesiony przy jej zakładaniu, wynosi co najmniej 1 zł. Może on zostać pokryty wkładami pieniężnymi lub niepieniężnymi, na przykład udziałami w innej spółce, rzeczami ruchomymi takimi jak samochód lub wyposażenie biura. To z kolei oznacza w praktyce, że możesz zostać akcjonariuszem bez wnoszenia wkładu pieniężnego i bez posiadanego majątku, co jest wyjątkowo korzystne dla młodych innowatorów, którzy często nie mają własnego majątku. Kapitał akcyjny nie jest ujawniany w jej umowie. Oznacza to większą swobodę przy jego zmianie, bez potrzeby zmiany umowy spółki. To co warte podkreślenia to fakt, że akcje PSA nie mają wartości nominalnej, ale przekładają się na prawa członkowskie akcjonariuszy w spółce. Oznacza to, że im więcej masz akcji, tym twój głos w spółce jest ważniejszy. Akcje PSA nie mają formy dokumentu i muszą być zarejestrowane w rejestrze akcjonariuszy w formie cyfrowej. Rejestry są prowadzone przez domy maklerskie lub notariuszy. W związku z tym akcje łatwiej jest sprzedawać i kupować. Handel nimi nie wymaga fizycznego wydawania akcji spółki. Do ważności transakcji wystarczy jedynie zachowanie formy dokumentowej, czyli takiej, która umożliwi pozostałym osobom zapoznanie się z jej treścią. Będzie to możliwe więc także za pośrednictwem maila czy komunikatora internetowego. Nabycie akcji nastąpi w momencie wpisania akcjonariusza do rejestru akcjonariuszy.
To oczywiście nie wszystko co warto wiedzieć o Prostej Spółce Akcyjnej. Nowe przepisy obowiązują od 1 marca 2020 r. Można powiedzieć, że do tej pory spotkały się raczej z dobrym przyjęciem i wiele wskazuje na to, że są dobrą odpowiedzią na zgłaszane potrzeby przedsiębiorców. Oczywiście jak sygnalizują niektórzy, mogą też być wykorzystane do nadużyć. A jak Wy oceniacie te zmiany? Pamiętajcie, że jeśli planujecie otwarcie PSA i chcecie zrobić to sprawnie i bezproblemowo – specjaliści z naszego biura rachunkowego pozostają do Waszej dyspozycji!