Dla każdego przedsiębiorcy, który prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów (KPIR) pojęcie spisu z natury powinno być znane. W dzisiejszym artykule postanowiliśmy podsumować najważniejsze informacje na ten temat i wyjaśnić pewne niejasności. Przypomnimy Wam dokładnie czym dokładnie jest remanent, czego dotyczy, jak i kiedy należy go sporządzić. Udostępniamy też darmowy wzór spisu do pobrania i wykorzystania we własnym zakresie. Zapraszamy!
Spis z natury – czym jest i co zawiera?
Spis z natury, czyli remanent, służy przede wszystkim wewnętrznej kontroli w firmie. Dokładniej mówiąc, oszacowaniu realnej wartości stanu magazynowego i dochodu. Uzyskane informacje zestawia się z dokumentami potwierdzającymi ich ilość. W oparciu o KPIR oraz różnicę pomiędzy remanentem z początku i końca roku podatkowego, oblicza się faktyczny dochód lub stratę. Dokumentami, które będą potwierdzać ilość materiałów są wszelkie dokumenty magazynowe, faktury, raporty kasowe.
Wszyscy podatnicy są zobowiązani stworzenia spisu z natury na koniec każdego roku podatkowego (1 stycznia). Oczywiście można go przygotować dodatkowo w dowolnym momencie, zgodnie z indywidualną potrzebą. Rozporządzeniem Ministra Finansów z 12 września 2018 r. został uchylony obowiązek zgłoszenia do US chęci przeprowadzenia spisu z natury w trakcie roku. A co zawiera spis?
Co zawiera spis z natury:
-
towary handlowe,
-
półwyroby,
-
materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze,
-
produkcję,
-
wyroby gotowe,
-
odpady,
-
braki.
Co ważne, w remanencie nie uwzględnia się środków trwałych, ani wyposażenia firmy. Jedynym wyjątkiem jest remanent likwidacyjny, który tworzy się nie dla celów podatku dochodowego a pod VAT. Wspomnimy jeszcze o nim na końcu artykułu.
Dzięki spisowi z natury otrzymujemy do dyspozycji rzetelne dane, które mają ogromne znaczenie dla właściwej analizy i diagnozy rzeczywistej sytuacji w firmie. Remanent będzie niezbędny również w sytuacji w której dochodzi do zmiany wspólnika w spółce, zmiany proporcji udziałów, likwidacji, lub rozpoczęcia działalności gospodarczej. Dodatkowo mamy obowiązek przedstawić spis na żądanie Naczelnika Urzędu Skarbowego.
Jak sporządzić spis z natury?
Przede wszystkim spis z musi być sporządzony w sposób staranny i trwały. Musi być zakończony, czyli zawierać wszystkie niezbędne informacje i być zaopatrzony w podpisy osób uczestniczących w remanencie. Co jeszcze? Oczywiście musimy wpisać informacje o dacie sporządzenia wpisu, uzupełnić dane firmowe, dane jej właściciela, nazwę towaru, ceny jednostkowe, jednostkę miary, dokładną ilość potwierdzoną w trakcie inwentaryzacji, jak również wartość wynikającą z pomnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową. Trzeba też pamiętać o klauzuli „Spis zakończono na pozycji…”.
Podatnik jest obowiązany wycenić materiały i towary handlowe objęte spisem z natury według:
-
cen zakupu (faktyczna wartość, wynikająca z dokumentu zakupu pomniejszona o wartość podatku VAT podlegającą odliczeniu) lub
-
cen nabycia (cena zakupu powiększona o koszty uboczne związane z zakupem towarów – np. koszty transportu) lub
-
cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu (jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia – uwzględnia się ceny rynkowe stosowane w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu)
Półwyroby, wyroby gotowe i braki własnej produkcji wycenia się z kolei według kosztów wytworzenia. Będą to wszystkie koszty związane bezpośrednio i pośrednio z wytworzeniem. Jeśli chodzi o odpady, które utraciły pierwotną wartość, wycenia się według wartości wynikającej z ich przydatności do dalszego użytkowania. Spis z natury niesprzedanych wartości dewizowych wycenia się według cen zakupu z dnia sporządzenia spisu. Przy działalności usługowej i budowlanej produkcję niezakończoną wycenia się według kosztów wytworzenia (pamiętając że wartość nie może być niższa od kosztów zużytych materiałów). Jeśli chodzi o produkcję zwierzęcą objętą spisem z natury, wycenia się ją według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu (pamiętając o zaznaczeniu gatunku i innych informacji dotyczących zwierząt).
Spis z natury – druk do pobrania
Ułatwimy Wam życie i sporządzenie spisu z natury. Jak? Udostępniamy gotowy druk do pobrania ( w formacie .doc), który możecie śmiało wykorzystać przy najbliższym remanencie. Wystarczy, że klikniecie w poniższą grafikę, zapiszecie się do naszego newslettera, a wzór dokumentu wylądują w Waszej skrzynce odbiorczej 🙂
Jeśli potrzebujecie wzory innych dokumentów, zajrzyjcie do naszych poprzednich wpisów:
Spis z natury przy likwidacji
Wspomnieliśmy wyżej, że spis z natury będzie konieczny w przypadku likwidacji firmy i wyjątkowo powinien wtedy uwzględniać środki trwałe i wyposażenie. Podatnicy VAT w przypadku likwidacji działalności często zobowiązani są do sporządzenia nawet dwóch spisów – dla celów VAT oraz dla celów podatku dochodowego. Do tego dołącza się dodatkowo wykaz składników majątku pozostających na dzień likwidacji. Warto pamiętać, że przy remanencie likwidacyjnym, stosuje się wycenę wg cen rynkowych.
Informację o likwidacyjnym spisie z natury sporządzonym dla celów podatku VAT należy dołączyć do ostatniej składanej deklaracji rozliczeniowej VAT-7 (VAT-7K), a wartość VAT z niego wynikającą wykazać w tej deklaracji. Jeśli chodzi o remanent dla celów podatku dochodowego sporządzany jest wg zasad ogólnych. Wartość spisu z natury na dzień zakończenia działalności ujmuje się w KPiR jako ostatni, zamykający ją wpis.
Przypominamy, że na naszym blogu pisaliśmy już o tym jak przeprowadzić likwidację spółki krok po kroku. Zachęcamy do kliknięcia w link i zapoznanie się z tym artykułem. A jeśli macie dodatkowe pytania, potrzebujecie profesjonalnego wsparcia – skontaktujcie się z naszym biurem rachunkowym.