Umowa o dzieło to rodzaj umowy cywilnoprawnej, która często niesłusznie zyskuje miano „umowy śmieciowej”. Tymczasem, prawidłowo wykorzystana, stanowi doskonałe narzędzie do sprzedawania swoich usług lub produktów na przejrzystych zasadach. Co warto o niej wiedzieć i o czym pamiętać? Jakie ma korzyści? Podsumowaliśmy najważniejsze informacje w dzisiejszym wpisie. Zapraszamy do lektury, a jeśli macie dodatkowe pytanie – do konsultacji z naszym zespołem.
Umowa o dzieło, czyli co?
Przepisy regulujące umowę o dzieło znajdują się w Kodeksie cywilnym, a nie w Kodeksie pracy, co oznacza, że tego typu kontrakt nie wiąże się z uprawnieniami pracowniczymi. Co mówi na ten temat Kodeks cywilny? Po pierwsze, definiuje strony jako wykonawcę i zamawiającego, a zgodnie z artykułem 627, przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Co to oznacza w praktyce? Umowa o dzieło musi prowadzić do osiągnięcia konkretnego, zindywidualizowanego rezultatu, który może mieć zarówno formę materialną, jak i niematerialną.
- Przykłady materialnych dzieł: obraz, mebel, banner reklamowy, rękodzieło.
- Przykłady niematerialnych dzieł: artykuł prasowy, projekt graficzny, tekst piosenki, wykład akademicki.
Ze względu na swoją specyfikę, umowa o dzieło często znajduje zastosowanie w branżach artystycznych, wśród freelancerów oraz osób pracujących w wolnych zawodach, takich jak: dziennikarze, copywriterzy, projektanci stron internetowych, tłumacze czy wykładowcy. Ważnym aspektem przy zawieraniu umowy o dzieło jest to, że musi ona prowadzić do konkretnego rezultatu. Jeśli umowa dotyczy wykonywania powtarzalnych czynności, takich jak sprzątanie biura kilka razy w tygodniu, to nie może być to klasyfikowane jako umowa o dzieło. W takich przypadkach powinno się zawrzeć umowę zlecenie lub umowę o pracę. Alternatywnie, jeśli osoba świadcząca usługę prowadzi działalność gospodarczą, można podpisać z nią umowę B2B. A jak wygląda kwestia podatków?
Umowa o dzieło, a przepisy
Jeśli Twoje wynagrodzenie na podstawie umowy o dzieło w danym miesiącu nie przekracza 200 zł brutto i nie jesteś pracownikiem zamawiającego, obowiązuje tzw. podatek zryczałtowany w wysokości 12%. Dochody z takich umów nie są łączone z innymi dochodami, co oznacza, że nie trzeba ich wykazywać w rocznym zeznaniu PIT. W przypadku wynagrodzeń powyżej 200 zł brutto, podatek wyliczany jest na zasadach ogólnych. Podstawę do opodatkowania stanowi suma wszystkich dochodów w roku kalendarzowym, a stawki podatku wynoszą:
12% – dla dochodów do 120 000 zł,
32% – dla nadwyżki powyżej 120 000 zł.
Dodatkowo, koszty uzyskania przychodu w przypadku standardowej umowy o dzieło wynoszą 20%. Jeśli jednak umowa obejmuje przeniesienie praw autorskich, koszty te wzrastają do 50%, co automatycznie obniża kwotę podatku. A co z ZUS-em? Jedną z kluczowych zalet umowy o dzieło jest brak obowiązku odprowadzania składek na Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), w tym składki zdrowotnej. Wynika to z faktu, że umowa o dzieło dotyczy realizacji konkretnego zadania, a nie wykonywania pracy pod nadzorem pracodawcy w określonym czasie i miejscu. Istnieją też wyjątki. Jeśli umowa o dzieło jest zawarta z pracownikiem przebywającym na urlopie macierzyńskim, oraz gdy jest zawierana między pracownikiem a jego pracodawcą. ZUS traktuje ją wtedy jak umowę o pracę, co oznacza, że taka umowa zostaje objęta obowiązkowymi składkami, a zlecający dzieło musi poinformować o zawarciu umowy w terminie 7 dni od dnia podpisania kontraktu (formularz ZUS RUD). W sytuacji, gdy strony nie łączy stosunek pracy, umowa o dzieło pozostaje wolna od obciążeń na rzecz ZUS. Jakie jeszcze korzyści może mieć umowa o dzieło?
Umowa o dzieło, a korzyści
Zatrudnienie na podstawie umowy o dzieło może dawać szereg korzyści. Zarówno z perspektywy zlecającego, jak i przyjmującego zlecenie. Wiele zależy od konkretnej sytuacji. Osoby pracujące na umowie o dzieło korzystają z nowej kwoty wolnej od podatku oraz z wyższego drugiego progu podatkowego. UoD nie rodzi obowiązku odprowadzania składki zdrowotnej, co oznacza, że zmiany wynikające z reformy podatkowej nie wpłynęły negatywnie na wynagrodzenie takich osób. A dla wszystkich tych, którzy nie są objęci ubezpieczeniem zdrowotnym z innych tytułów, jest możliwość opłacania dobrowolnej składki na NFZ i korzystać z państwowej opieki zdrowotnej. UoD to też możliwość zastosowania preferencyjnych kosztów uzyskania przychodu (50%) w przypadku przeniesienia praw autorskich.
Od 2023 roku wprowadzono nowy sposób naliczania wynagrodzenia z tytułu umowy o dzieło, który uwzględnia kwotę zmniejszającą podatek. Dodatkowo, dla umów z wynagrodzeniem do 200 zł brutto obowiązuje podatek zryczałtowany w wysokości 12%.
Zaletą umowy o dzieło jest też elastyczność oraz to, że w większości przypadków pracodawca płaci tylko wtedy, gdy otrzyma umówione dzieło. To sprawia, że ta forma umowy dobrze sprawdza się szczególnie w środowisku kreatywnym i freelancerskim. Dzięki niej możliwe jest korzystanie z preferencyjnych zasad opodatkowania oraz uniknięcie obowiązkowych składek na ZUS. Nie zawsze będzie jednak najlepszym rozwiązaniem.
Dlatego warto korzystać z niej jak z narzędzia, które powinno być dobrze dopasowane do danej sytuacji, okoliczności i odpowiednio wykorzystywane. Chętnie Ci w tym pomożemy! W naszym biurze rachunkowym możesz liczyć na profesjonalne wsparcie i doradztwo. Chętnie zajmiemy się kwestiami kadrowymi, umowami, prawidłową dokumentacją, a także zaopiekujemy bieżącymi rozliczeniami. Skontaktuj się z nami i poznaj szczegóły oferty!