W lipcu 2023 roku zmieniły się przepisy dotyczące podatków od spadków i darowizn. Na początek chcemy uspokoić. Tym razem mamy do czynienia ze zmianą na korzyść osób otrzymujących spadek lub darowiznę. Zmiany nie są problematyczne i nie wiążą się z dodatkowym zamieszaniem formalnym. W dzisiejszym wpisie podsumowaliśmy najważniejsze informacje na ten temat. Odpowiemy też na pytania kto i kiedy musi płacić taki podatek oraz jak obliczyć jego kwotę. Zapraszamy!
Opodatkowanie spadków i darowizn – co się zmieni?
Zmiany dotyczące opodatkowania darowizn i spadku weszły w życie 1 lipca 2023 roku, w ramach pakietu Slim VAT 3. Co dokładnie się zmieni? Ustawa wprowadza podwyższenie kwot wolnych od podatku we wszystkich trzech grupach podatkowych, przy czym największe korzyści popłyną w kierunku osób, które otrzymają spadek lub darowiznę od najbliższej rodziny. Co ciekawe, zmiana przepisów wpłynie na to, że rzadziej będziemy z nich korzystać. Co to oznacza w praktyce?
Wyższe kwoty wolne od podatku dla spadkobierców i obdarowanych (czyli kwoty od której nie trzeba płacić, ani rozliczać się z podatku) to zawsze jest dobry news. W końcu to na nich ciąży ewentualny obowiązek rozliczania się z otrzymanych środków. Tak samo w przypadku uzyskania spadku, jak i w przypadku darowizny. Opisywaliśmy to szerzej kilka lat temu na blogu, natomiast ten wpis stracił już na aktualności. Dziś sytuacja wygląda już inaczej, a kwoty wolne od podatku, których nie trzeba w żaden sposób zgłaszać fiskusowi wnoszą:
- I grupa podatkowa – 36 120 zł;
- II grupa podatkowa – 27 090 zł;
- III grupa podatkowa – 5733 zł.
Przed lipcem, kwoty te były dużo niższe, zwłaszcza w przypadku I i II grupy podatkowej, w której odpowiednio wynosiły 10 434 zł i 7878 zł. A kogo zaliczamy do poszczególnych grup podatkowych? W pierwszej grupie znajduje się małżonka, dzieci, wnuki, matka, ojciec, babcia, dziadek, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie. Z kolei w drugiej grupie znajdują się zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry lub brata), rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków. W trzeciej grupie podatkowej znajdują się inni nabywcy i osoby w żaden sposób niespokrewnione. Istnieje też tzw. zerowa grupa podatkowa, do której zaliczamy: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, natomiast w praktyce są to prawie wszystkie osoby z I grupy, poza teściami.
Co te zmiany oznaczają dla podatnika?
Wyższe kwoty wolne od podatku oznaczają, że w przypadku droższych prezentów, poszczególnych kwot spadku nie trzeba przejmować się podatkami w ogóle. Nie trzeba też zgłaszać ich w urzędzie, ani składać deklaracji podatkowej. Podobnie jeśli chodzi o formę przekazanej darowizny czy spadku – nie trzeba jej przelewać na konto, może być przekazana w formie gotówkowej. W przypadku darowizny mówimy o kwotach otrzymanych w okresie 5 lat od tej samej osoby (kwoty darowizn w okresie 5-letnim należy sumować). A co w przypadku przekroczenia sumy darowizn w ciągu tych 5 lat? Wtedy oczywiście trzeba złożyć deklarację i podatek opłacić.
Kwota podatku będzie zależna oczywiście od grupy podatkowej do której zaliczany jest obdarowany. Zgodnie z art. 15 ustawy i podatku od spadku i darowizn podatek należy obliczyć według skali. Stawki zaczynają się od 3 proc. (dla I grupy), 7 proc. (dla II grupy) oraz 12 proc. (dla III grupy), przy czym warto pamiętać, że podatek płacimy od nadwyżki (ponad kwotę wolną od podatku). Oznacza to, że jeśli jesteśmy w I grupie podatkowej i na przykład po 1 lipca 2023 otrzymamy 40 000 zł, podatek pojawi się od kwoty 3880 zł.
Mimo nowelizacji, pewne kwestie pozostały niezmienne. Nadal jest możliwe zwolnienie z podatku dla członków najbliższej rodziny. Wracając do wspomnianego przykładu – jeśli zatem jesteśmy w pierwszej grupie podatkowej i po 1 lipca otrzymamy 40 000 zł nie zapłacimy podatku od darowizny, jeśli środki zostaną przelane na konto obdarowanego lub darowane przekazem pocztowym, a obdarowana rodzina zgłosi nabycie tych środków w Urzędzie Skarbowym w terminie 6 miesięcy od daty ich otrzymania. Jeśli darowizna nie spełnia tych warunków – zwolnienie nie będzie możliwe.
Mamy nadzieję, że dzisiejszy artykuł rozwieje ewentualne wątpliwości dotyczące zmian w przepisach. Zasady nadal pozostają stosunkowo jasne, ale jeśli macie dodatkowe pytania – zachęcamy do umieszczenia ich w sekcji komentarzy pod wpisem. Chętnie odpowiemy na nie i podzielimy sie dodatkowymi informacjami na ten temat.